List intencyjny ws. obchodów 1000-lecia koronacji królewskich
Przedstawiciele władz państwowych, samorządowych i Kościoła podpisali 13 czerwca w Gnieźnie list intencyjny ws. wspólnej organizacji przyszłorocznych obchodów 1000-lecia koronacji pierwszych królów Polski w Gnieźnie. Ze strony Kościoła sygnatariuszem listu jest Prymas Polski abp Wojciech Polak.
Jak czytamy w preambule listu koronacje Bolesława Chrobrego i jego syna Mieszka II Lamberta w katedrze gnieźnieńskiej w 1025 roku były „owocem przyjętego przez Mieszka I chrztu, a także pielgrzymki cesarza Ottona III do grobu św. Wojciecha znanej jako Zjazd Gnieźnieński (…) miały ogromne znaczenie dla kształtowania polskiej państwowości oraz obecności we wspólnocie chrześcijańskich narodów Europy. Świadczyły o całkowitej niezależności i jedności państwa, były również aktem ekonomicznym, dowodem niepodległości i suwerenności młodego kraju, a królom Polski zapewniały godność monarszą”.
Rocznica tak doniosłego wydarzenia – jak zgodzili się sygnatariusze listu – domaga się przypomnienia, godnego uczczenia i wspólnego świętowania, dotyczy bowiem nie tylko kolebki państwowości polskiej czyli Gniezna i ziemi wielkopolskiej, ale całego kraju i wszystkich Polaków „łącząc ich w radości i dumie z wielowiekowej historii naszego kraju”.
„Gniezno jest miejscem szczególnym na mapie historii Polski. Jest kolebką polskiej państwowości, miejscem, które nas jednoczy i mamy nadzieję, że wspólna organizacja tego wyjątkowego wydarzenia przyczyni się do upowszechnienia bogactwa historycznego miasta Gniezna, do przypomnienia tych pierwszych władców Polski, którzy dali nam w spadku wartości i motywacje, które są niezmienne, a którymi jest zjednoczona, niepodległa, suwerenna, pojednana Polska” – mówiła wojewoda wielkopolska Agata Sobczyk, jedna z sygnatariuszek listu.
Ze strony władz list podpisali również: marszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak, prezydent Gniezna Michał Powałowski oraz starosta gnieźnieński Tomasz Budasz. Stronę kościelną reprezentował Prymas Polski abp Wojciech Polak, który zapowiedział w ramach obchodów takie wydarzenia, jak dziękczynna celebracja w czasie kwietniowych obchodów świętowojciechowych i XII Zjazd Gnieźnieński pod hasłem „Ku Europie ludzi pokoju”.
„Koronacje królewskie Bolesława Chrobrego i Mieszka II były z całą pewnością wydarzeniami przypieczętowującymi naszą obecność w chrześcijańskiej rodzinie ludów i narodów. Był to znak, że państwo polskie staje w tej wspólnocie na równi z innymi. I za to pragniemy przede wszystkim Bogu, historii i naszym przodkom podziękować” – podkreślił abp Wojciech Polak.
Pytany przez dziennikarzy o temat zapowiedzianego Zjazdu Gnieźnieńskiego przyznał, że „temat pokoju przychodzi niejako sam, żyjemy bowiem w czasie szczególnej troski o nasze bezpieczeństwo. „Pokój to przecież podstawowy warunek naszego życia” – dodał Prymas, wskazując na toczącą się wciąż na wschodzie wojnę Rosji i z Ukrainą i zagrożenie, jakim jest ekspansywna i agresywna polityka Rosji. „To jest rzeczywistość, która musi nas wszystkich jednoczyć” – podkreślił.
Podpisany w czwartek list jest deklaracją współpracy, ale i wsparcia logistycznego, merytorycznego i finansowego przy organizacji jubileuszowych wydarzeń i uroczystości. Główne obchody odbędą w czasie kwietniowych uroczystości świętowojciechowych w Gnieźnie z udziałem władz i biskupów. Na oficjalne potwierdzenie czeka organizacja w Gnieźnie (również w kwietniu) Zgromadzenia Narodowego, czyli wspólnego posiedzenia Sejmu i Senatu. Oprócz tych wydarzeń i XII Zjazdu Gnieźnieńskiego, który odbędzie się we wrześniu, zaplanowano szereg imprez o charakterze kulturalnym i edukacyjnym – wystawy, konferencje, spektakle i wydarzenia plenerowe z rekonstrukcją koronacji Bolesława Chrobrego na czele. Przygotowaniu duchowemu służyć będą w archidiecezji gnieźnieńskiej m.in. katechezy formacyjne.
Bolesław Chrobry został koronowany w 1025 roku, najprawdopodobniej w Wielkanoc (18 kwietnia) w Gnieźnie, bo tam znajdowała się siedziba arcybiskupa gnieźnieńskiego, który obrzędu dopełnił. Gniezno było także centralnym grodem wczesnopiastowskiego państwa polskiego. Wkrótce po koronacji, 17 czerwca 1025 roku Bolesław Chrobry zmarł, a władzę przejął jego syn Mieszko II Lambert, który koronował jeszcze w tym samym 1025 roku.
W Gnieźnie koronowało się łącznie pięciu władców. Po Mieszku II obrzędu w odbudowanej bazylice romańskiej dopełnił w 1076 roku Bolesław Śmiały. Kolejne dwie koronacje odbyły się pod koniec XIII wieku – Przemysł II koronował się w 1295 roku, a Wacław II Czeski w 1300. Z czasem ośrodek władzy przesunął się do małopolski, a miejscem koronacji stał się Kraków. Przywilej i obowiązek koronacji polskich królów i królowych należał jednak zawsze do arcybiskupów gnieźnieńskich i to oni (z małymi wyjątkami) tego aktu dopełniali niezależnie od miejsca koronacji.
