Wawrzyniec Gembicki

Urodził się w Gębicach w Wielkopolsce w 1559 r. Był jedynym synem Pawła i Anny Łowęckiej, miał też dwie przyrodnie siostry będące owocem kolejnego małżeństwa ojca. Syn jego stryjecznego brata – Piotr Gembicki był późniejszym biskupem krakowskim. Wawrzyniec początkowo uczył się w kierowanej przez różnowierców szkole chodzieskiej, następnie trafił do Kolegium Lubrańskiego, a dalszą edukację zapewniło mu poznańskie kolegium jezuitów. Studiował prawo i filozofię w Ingolstadt (1576–1577) oraz teologię w Krakowie. Pod wpływem dziekana poznańskiego Jana Piotrowskiego trafił na dwór podkanclerzego koronnego Wojciecha Baranowskiego, wkrótce też otrzymał urząd sekretarza króla Stefana Batorego. W 1595 r. został sekretarzem wielkim koronnym. W latach dziewięćdziesiątych XVI w. uzyskał szereg beneficjów kościelnych: były to kanonie poznańska i krakowska, wkrótce także kanclerstwo gnieźnieńskie, a po udanym poselstwie do Rzymu w 1596 r. otrzymał prepozyturę krakowską oraz kustodię płocką. W 1600 r. został biskupem chełmińskim. Za jego przyczyną do Torunia wrócili wcześniej wypędzeni stamtąd jezuici. Jako biskup przeprowadził też wizytację wszystkich parafii swojej diecezji, a w 1605 r. zwołał synod diecezjalny. W 1607 r. został podkanclerzym koronnym, a w 1609 r. kanclerzem, jednak z urzędu tego zrezygnował w 1613 r. Decyzja ta była uwarunkowana jego niepowodzeniami politycznymi oraz chęcią większego poświęcenia się posłudze biskupiej. W 1610 r. został biskupem włocławskim. W 1612 r. zwołał synod diecezjalny oraz dokonał nowego podziału dekanatów. Król Zygmunt III Waza nominował Gembickiego na stolicę prymasowską 12 października 1615 r., uroczysty ingres miał miejsce 18 listopada 1616 r. Jako metropolita przeniósł seminarium duchowne z Kalisza do Gniezna. Za jego sprawą do biblioteki kapitulnej trafiły rzadkie opracowania prawnicze. Przeprowadził trzy synody diecezjalne cząstkowe, synod archidiecezjalny oraz synod prowincjonalny. Prymas zmarł 10 lutego 1624 r. w Łowiczu, pochowano go w jednej z kaplic gnieźnieńskiej katedry.