Mikołaj Prażmowski

Syn Andrzeja, kasztelana warszawskiego i Jadwigi Zofii Kożuchowskiej h. Doliwa, urodził się w Prażmowie w 1617 r. Miał trzech braci: Franciszka Michała, biskupa łuckiego, Samuela Jerzego, wojewodę płockiego, Wojciecha, chorążego nadwornego koronnego. Początkową edukację zdobywał w szkole kolegiackiej w Sandomierzu i w kolegium jezuickim w Kaliszu. Następnie, przypuszczalnie w latach 1637–1639, studiował prawo na Uniwersytecie Krakowskim, w latach czterdziestych XVII wieku przebywał na studiach w Rzymie. Od 1643 r. był plebanem w Błotnicy, w 1644 r. zaś otrzymał kanonię płocką, a 1649 r. krakowską, trzy lata później został proboszczem kolegiaty św. Michała w Krakowie. W tym też czasie trafił do kancelarii królewskiej, gdzie kolejno pełnił funkcje: regenta kancelarii mniejszej w latach 1650–1652, referendarza duchownego w latach 1652–1654/1655, sekretarza wielkiego koronnego w latach 1654/1655–1658, podkanclerzego koronnego od 1658 r., wreszcie kanclerza wielkiego koronnego od 1658 do 1666 r. Równocześnie z pełnieniem najważniejszej funkcji w kancelarii koronnej otrzymał nominację na biskupstwo łuckie w 1659 r., jednak konsekrowany został dopiero w 1664 r. Od 1659 r. był też opatem komendatoryjnym klasztoru Benedyktynów w Sieciechowie. Nominowany przez króla Jana Kazimierza na arcybiskupa gnieźnieńskiego 30 czerwca 1666 r. Archidiecezję objął 22 listopada 1666 r., natomiast ingres odbył dopiero 20 października następnego roku. Przy tej okazji Prażmowski wziął udział w posiedzeniu kapituły i zlustrował żnińskie dobra arcybiskupie. Później już nie wracał do Gniezna. Jako Prymas pełnił funkcję interreksa w czasie bezkrólewia po abdykacji Jana Kazimierza (1668–1669). Był koronatorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 r. i jego żony Eleonory Habsburżanki w 1670 r. Działalność kościelna Prażmowskiego wyraźnie ustępowała jego aktywności politycznej. Prymas dokończył jednak kilka fundacji poprzedników, m.in. konsekrował kolegiatę łowicką. Doprowadził też do przeniesienia relikwii bł. Bogumiła do grobowca w Uniejowie. Jako polityk i dyplomata wpłynął na rozmowy ze Szwedami zakończone pokojem w Oliwie w 1660 r. i odegrał ważną rolę w zawarciu traktatu andruszowskiego z Rosją w 1667 r. Był bliskim współpracownikiem króla Jana Kazimierza i Ludwiki Marii Gonzagi. Jako formalny przywódca stronnictwa profrancuskiego na dworze, dążył do elekcji vivente rege kandydata francuskiego, księcia Henryka d’Enghien. Po abdykacji Jana Kazimierza nie zaakceptował wyboru Michała Korybuta Wiśniowieckiego, z którym był niemal do śmierci skonfliktowany. Zmarł 15 kwietnia 1673 r., pochowany został w kolegiacie łowickiej.