Florian Stablewski

Syn Norberta Onufrego, pułkownika armii napoleońskiej i Emilii Kurowskiej h. Szreniawa, urodził się 16 października 1841 r. we Wschowie. Od 1851 r. uczył się w Gimnazjum św. Marii Magdaleny, następnie w gimnazjum w Trzemesznie (1853–1861). Świadectwo dojrzałości uzyskał w 1861 r., po czym wstąpił do seminarium duchownego w Poznaniu. Następnie rozpoczął studia teologiczno-historyczne w Monachium, gdzie uzyskał doktorat w 1866 r. W tym samym roku, w Poznaniu, został wyświęcony na kapłana. Od 1866 r. był wikariuszem w Wielichowie, następnie substytutem w Tarnowie Podgórnym, od końca 1866 r. drugim wikariuszem w Śremie. Tam też w latach 1867–1873 pełnił funkcję prefekta gimnazjum, w którym nauczał religii i języka hebrajskiego. W Śremie zasłużył się założeniem Kasy Oszczędnościowo-Pożyczkowej. Od 1873 r. pełnił funkcję proboszcza we Wrześni. W okresie od 1876 do 1892 r. został pięciokrotnie wybrany na posła do parlamentu pruskiego. Był członkiem Koła Polskiego. W 1879 r. otrzymał tytuł tajnego szambelana papieskiego, a w 1890 r. protonotariusza apostolskiego. Dzięki porozumieniu Stolicy Apostolskiej z rządem pruskim został wybrany na Prymasa w 1891 r. Jako nowy arcybiskup odbył ingres do Gniezna 17 stycznia 1892 r., tam też przyjął sakrę. Ingres w Poznaniu odbył się 20 stycznia tegoż roku. Jednym z najważniejszych zadań Prymasa było zorganizowanie pracy konsystorza poznańskiego i gnieźnieńskiego, starał się on też o polonizowanie obu kapituł. Przeprowadził reorganizację sieci dekanalnej w archidiecezji poznańskiej, przywracając dekanat pszczewski. Propagował rozwiązania kwestii socjalnych w duchu encykliki Rerum novarum Leona XIII. Dbał o rozwój stowarzyszeń kościelnych. Patronował obchodom 900-lecia męczeństwa św. Wojciecha. Na niwie politycznej występował w obronie języka polskiego w katechezie. W trakcie strajków szkolnych we Wrześni w latach 1901–1902 i 1906 r. starał się uspokajać emocje Polaków i zarazem pisał w tej sprawie petycje do cesarza niemieckiego i najwyższych władz pruskich. Stablewski odbudował gmach seminarium duchownego w Poznaniu i utworzył w tym mieście Muzeum Archidiecezjalne. Wielką zasługą Prymasa było też założenie tygodnika „Przewodnik Katolicki” (1895 r.) oraz Drukarni Świętego Wojciecha w 1897 r. Za jego rządów odnowiono katedry poznańską i gnieźnieńską. Arcybiskup zmarł w Poznaniu 24 listopada 1906 r. i został pochowany w tamtejszej katedrze 29 listopada tegoż roku, w kaplicy Najświętszego Serca Pana Jezusa. W 1935 r. Władysław Marcinkowski wykonał posąg nagrobny Prymasa.