Działanie z poziomu wiary
O niebezpieczeństwach klerykalizmu i potrzebie takiego formowania przyszłych księży, by pokusie klerykalizmu potrafili się oprzeć mówił abp Wojciech Polak podczas 57. Ogólnopolskiej Konferencji Rektorów Wyższych Seminariów Diecezjalnych i Zakonnych w Kalwarii Zebrzydowskiej.
Często bowiem ci, którzy pragną objąć urząd pasterski w duszy planują różne dobre uczynki; i chociaż do tego urzędu dążą z zamiarem wywyższania się, zastanawiają się, jak wielkich dzieł dokonają; zdarza się, że co innego kryje w głębi ich intencja, a co innego ukazuje się na powierzchni myśli. Albowiem często dusza samą siebie okłamuje i wyobraża sobie, że kocha dobre czyny, których nie kocha, i że wcale nie kocha sławy, którą właśnie kocha. Pragnąc powodzenia, jest lękliwa, gdy do niego dąży, a zuchwała, gdy już je osiągnie. Dążąc do celu, boi się, że go nie zdobędzie. Gdy do niego dochodzi, nagle uważa, że to, co osiągnęła, słusznie się jej należy. A gdy z osiągniętego zaszczytu zacznie doznawać świeckich radości, chętnie zapomina o swych religijnych zamierzeniach.
Księga Reguły Pasterskiej, papież Grzegorz Wielki
Przytaczając fragment Reguły Pasterskiej Grzegorza Wielkiego, którego Kościół wspomina w liturgii właśnie 3 września, abp Wojciech Polak mówił słowami świętego papieża o zgubnej pokusie traktowania kapłaństwa jako okazji do wywyższania się nad innych, którą dziś – jak stwierdził – nazwalibyśmy po prostu pokusą klerykalizmu.
„Jak się przed nią bronić? Jak formować w naszych seminariach diecezjalnych i zakonnych wobec pokusy klerykalizmu?” – pytał Prymas, wyrażając nadzieję, że odbywająca się w Kalwarii Zebrzydowskiej konferencja przyniosła odpowiedzi na te niełatwe pytania.
„Droga formacji prezbiterów w Polsce przypomina nam, że to pokorna i konsekwentna realizacja upodobnienia się prezbitera do Chrystusa chroni go przed klerykalizmem” – wskazał abp Polak.
„Jeśli bowiem klerykalizm widzi w godności kapłańskiej źródło i podporę przywilejów, to tylko naprawdę pokorna i konsekwentna realizacja upodobnienia prezbitera do Chrystusa, uczyć go będzie i nawracać do życia i pasterzowania na wzór Tego, który – jak sam wielokrotnie powtarzał – nie przyszedł po to, aby Mu służono, lecz aby służyć i dać swoje życie na okup za wielu” – przypomniał abp Polak.
Przewodniczący Komisji Duchowieństwa KEP przywołał też słowa papieża Franciszka, który w 2016 roku, w pobliskim Krakowie, mówił księżom, osobom konsekrowanym i seminarzystom, że w ich życiu nie powinno być przestrzeni zamkniętych i własności prywatnych, dla własnej wygody. Bo „ten, kto postanowił upodobnić całe swoje życie do Jezusa, nie wybiera już swoich własnych miejsc, ale idzie tam, gdzie został posłany; gotów odpowiedzieć Temu, Który go wzywa, nie wybiera już nawet czasu dla siebie. Dom, w którym mieszka, nie należy do niego, ponieważ Kościół i świat są otwartymi miejscami jego misji. Jego skarbem jest wprowadzać Pana w środek życia, nie szukając innego skarbu dla siebie. W ten sposób unika sytuacji samozadowolenia, które postawiłoby go w centrum, nie staje na chwiejnych postumentach potęg światowych ani nie opiera się na wygodach, które osłabiają ewangelizację; nie marnuje czasu na planowanie bezpiecznej i zasobnej przyszłości, aby uniknąć ryzyka stania się odizolowanym i skrytym, zamkniętych w ciasnych murach egoizmu bez nadziei i radości”.
„Do takiej postawy mamy wychowywać i o taka postawę naszych wychowanków się troszczyć” – mówił abp Polak.
„Droga formacji kapłańskiej w Polsce rozważając właśnie ten etap upodobniania się do Chrystusa powie wprost, że odrzucenie wszelkich form klerykalizmu i dominacji nad innymi możliwe będzie jedynie wtedy, gdy seminarzyści nauczą się myślenia, odczuwania i działania z poziomu wiary” – podkreślił Prymas Polski.
