Wincenty Kot

Syn Macieja z Dębna, kasztelana nakielskiego i Katarzyny, urodził się ok. 1395 r. w rodzinnym Dębnie nad Wartą. Studia na uniwersytecie w Krakowie rozpoczął w 1413 r., gdzie już w 1415 r. uzyskał stopień bakałarza, a w 1417 r. magistra artium. Przez krótki okres pozostawał profesorem tej uczelni. Przed objęciem arcybiskupstwa gnieźnieńskiego sprawował wiele godności kościelnych. Od 1421 r. był kanonikiem poznańskim, od 1422 r. gnieźnieńskim, w 1426 r. został kanclerzem poznańskim, a kustodię gnieźnieńską uzyskał w 1432 r., już wcześniej był plebanem w podgnieźnieńskim Witkowie, w latach 1424–1425 był oficjałem warszawskim, a w latach 1429–1430 wikariuszem in spiritualibus w Poznaniu. Jego wiedza i umiejętności sprawiły, że król uczynił go również wychowawcą swoich synów – Władysława i Kazimierza. Dzięki poparciu bp. Zbigniewa Oleśnickiego w 1434 r. został podkanclerzym i w kolejnym roku brał udział w rokowaniach z Zakonem i podpisaniu traktatu pokojowego w Brześciu Kujawskim w grudniu 1435 r. Po śmierci Prymasa Wojciecha Jastrzębca kapituła wybrała go na arcybiskupa gnieźnieńskiego, a jego dwunastoletni wychowanek, król Władysław III, nie oponował przeciw tej elekcji. Wincenty jako arcybiskup najczęściej rezydował w Łowiczu, do Gniezna zjeżdżał jednak dość często i najdłużej przebywał tu zwłaszcza w okresie uroczystości św. Wojciecha. W 1440 r. zwołał swój pierwszy synod prowincjonalny do Łęczycy, a kolejne już w 1441 i 1442 r. Feliks V (antypapież) mianował go w 1440 r. kardynałem, jednak godność ta nie została uznana, chociaż sam Wincenty Kot uznawał papieża Feliksa i sobór bazylejski. Mimo wpływów na dworze królewskim Prymas nie brał udziału w rozmowach prowadzonych w marcu 1440 r. w Krakowie, a dotyczących sprawy objęcia tronu węgierskiego przez króla Władysława III. Część historyków uważa, że był on im przeciwny. Po śmierci młodego monarchy pod Warną hierarcha aktywnie uczestniczył w życiu politycznym królestwa i osobiście dokonał koronacji Kazimierza Jagiellończyka w katedrze na Wawelu w 1447 r., a następnie towarzyszył królowi w objeździe po Wielkopolsce i podejmował go w stolicy swojej archidiecezji. Jeszcze w maju 1448 r., mimo choroby, brał udział w zjeździe generalnym w Lublinie, gdzie przeciwstawiał się próbom zerwania unii z Litwą. W czerwcu przybył do Uniejowa i tu zmarł 14 sierpnia 1448 r. Ciało Wincentego Kota sprowadzono do Gniezna i pochowano w katedrze 19 sierpnia.