Mikołaj Trąba

Syn Jakuba, scholastyka i dziekana kolegiaty w Sandomierzu, urodził się prawdopodobnie w 1358 r. Przynależność do stanu rycerskiego (szlacheckiego) otrzymał zapewne na drodze adopcji przez męża matki Wilhelma herbu Trąba. Na temat wykształcenia Mikołaja nic bliżej nie wiadomo. Już przed 1390 r. był związany z dworem królewskim jako spowiednik króla Władysława Jagiełły, w tym też roku został notariuszem w królewskiej kancelarii. Na przestrzeni następnego dziesięciolecia otrzymał liczne beneficja: był kanonikiem sandomierskim, kanonikiem u św. Jerzego na zamku krakowskim, kanonikiem kolegiaty św. Jakuba w Głuszynie, w 1400 r. został kanonikiem katedralnym w Krakowie i proboszczem w Nowym Korczynie. W 1403 r. został podkanclerzym i do 1412 r. kierował pracami królewskiej kancelarii. W 1403 r. otrzymał też dochodowe i prestiżowe beneficjum prepozyta kolegiaty św. Floriana za murami Krakowa, w 1405 r. kanonię gnieźnieńską, w 1410 r. kaliską, a przed 1412 r. kruszwicką. Mikołaj dał się poznać jako zwolennik polityki antykrzyżackiej: brał udział w zjazdach w Raciążu w 1404 r. i w Brześciu w 1409 r., gdzie zapadły decyzje dotyczące wojny z Zakonem, brał też czynny udział w wojnie, wystawił własną chorągiew zbrojnych, był uczestnikiem bitwy pod Grunwaldem, a następnie towarzyszył królowi pod Malborkiem i był jednym ze zwolenników jego oblężenia aż do całkowitej klęski Zakonu. Sprzeciwiał się zapisom pokoju toruńskiego z 1411 r., dlatego też nie znalazł się na liście świadków tego dokumentu. W tym czasie, tj. w 1410 r., za zgodą papieża Mikołaja został nowym arcybiskupem halickim (lwowskim), jednak w związku z licznymi sprawami państwowymi nigdy nie objął tego arcybiskupstwa. Z jego inicjatywy została też spisana „Cronica conflictus Wladislai Regis Poloniae cum Cruciferis anno Christi 1410”. W 1412 r. opuścił kancelarię królewską i przy czynnym wsparciu króla Władysława został arcybiskupem gnieźnieńskim. Mikołaj, jako arcybiskup gnieźnieński, był sygnatariuszem aktu unii horodelskiej 1413 r., przewodniczył też polskiej delegacji na soborze w Konstancji (1414–1418), nowo wybrany papież Marcin V ofiarowywał mu godność kardynalską, jednak ostatecznie w 1417 r. Mikołaj otrzymał tytułu Primas Regni. Po powrocie do kraju zwołał synod prowincjonalny, tzw. wieluńsko-kaliski, którego owocem były wydane w 1420 r. „Statuty synodalne”. Pod koniec lipca 1422 r. Mikołaj był w Czerwińsku nad Wisłą, gdzie król wystawił dla szlachty przywilej generalny, wkrótce wyjechał z misją dyplomatyczną na Węgry. W czasie jej pełnienia zmarł 2 grudnia 1422 r. w Lubicy na Spiszu. Ciało pierwszego Prymasa Polski sprowadził z Węgier do Gniezna Jan z Tuliszkowa.