Marcin Dunin

Syn Felicjana i Brygidy ze Szczakowskich, urodził się w 1774 r. Bratanek Wawrzyńca, nauczyciela kolegium jezuickiego w Bydgoszczy i kanclerza kapituły we Włocławku. Początkowo uczył się w szkołach pojezuickich w Rawie i Bydgoszczy, następnie studiował teologię w Warszawie, a od 1793 r. w Rzymie w Collegium Germanicum et Hungaricum. Przed objęciem biskupstwa był kanonikiem włocławskim w latach 1800–1821, proboszczem w Służewie w latach 1805–1808, od 1808 r. kanonikiem gnieźnieńskim i proboszczem w Kcyni, w latach 1815–1821 prałatem-kanclerzem gnieźnieńskim, od 1817 r. radcą szkolnym przy królewskiej regencji w Poznaniu, od 1824 r. kanonikiem poznańskim, administratorem archidiecezji poznańskiej od 1829 r. oraz prepozytem kapituły poznańskiej od 1830 r. Wybrany 15 marca 1830 r. przez kapitułę poznańską na arcybiskupa poznańskiego, a przez kapitułę gnieźnieńską na arcybiskupa gnieźnieńskiego, nominację papieża Grzegorza XVI uzyskał 28 lutego 1831 r. Sakrę przyjął 10 lipca od Marcina Siemieńskiego w Gnieźnie. Dość szybko popadł w konflikt z władzami pruskimi w sprawie breve Piusa VIII, w związku z którym dzieci z małżeństw mieszanych miały być ochrzczone i wychowane w wierze katolickiej. Brak zgody rządu na wprowadzenie tej zasady spowodował wydanie przez Dunina zakazu błogosławieństwa małżeństw mieszanych. W efekcie został mu wytoczony proces i sąd apelacyjny w Poznaniu skazał go 23 lutego 1839 r. na karę pozbawienia godności arcybiskupa oraz na sześć miesięcy więzienia. Przebywając wówczas w Berlinie, Dunin złamał zakaz opuszczania miasta i 3 października wyjechał do Poznania, gdzie go aresztowano i wywieziono do fortecy kołobrzeskiej. Uwolniony został dopiero 29 lipca 1840 r. przez króla Fryderyka Wilhelma IV. Następnie 27 sierpnia tego roku Dunin ogłosił, że król zezwolił na zawieranie małżeństw według wymogów kościelnych. W czasie rządów w Poznaniu i Gnieźnie dokonał połączenia seminariów duchownych znajdujących się w obu miastach. Wyposażył w zbiory seminaryjną bibliotekę. Ustalił dla wikariuszów jednolite uposażenie. Starając się zwiększyć liczbę powołań, zorganizował konwikt w dawnym klasztorze bernardynów w Poznaniu. Sprzeciwiał się rozebraniu kościoła Najświętszej Marii Panny na Ostrowie Tumskim w Poznaniu. Otworzył dla księży emerytów domy w Obrze i Osiecznej. Popierał wydanie książki do nabożeństwa księdza Jana Kantego Dąbrowskiego nazywanej później Duninem. Prymas zmarł 26 grudnia 1842 r. w Poznaniu i został pochowany w tamtejszej katedrze, a jego serce złożono w katedrze gnieźnieńskiej.