Krzysztof Szembek

Syn burgrabiego krakowskiego Stanisława oraz Krystyny z Tarnowskich, urodził się 25 marca 1667 r. w Szczepanowie. Jego stryjecznymi braćmi byli m.in. Stanisław, Prymas Polski, Krzysztof Andrzej, kolejno biskup chełmski, przemyski i warmiński, oraz Jan Sebastian, kanclerz wielki koronny. Po odbyciu początkowych nauk w domu rodzinnym, został skierowany do Krakowa, gdzie po ukończeniu Szkół Nowodworskich studiował na uniwersytecie. W 1684 r. wyjechał na dalsze studia do Padwy, a następnie do Rzymu, gdzie studiując na fakultetach teologii i prawa ukończył je w 1691 r. ze stopniem doktora obojga praw. Po powrocie do kraju, w 1692 r. przyjął święcenia kapłańskie. Za sprawą swoich wpływowych kuzynów znalazł się na dworze królewskim w charakterze sekretarza, dzięki swym talentom szybko uzyskał kolejne prebendy kościelne, poczynając od kanonii włocławskiej w 1694 r., przez przemyską w 1699 r., archidiakonię pomorską i oficjalat gdański w 1700 r., kanonię warmińską w 1703 r., kanonie gnieźnieńską w 1708 r. i warszawską w 1711 r., prepozyturę warmińską w 1711 r. Wreszcie w 1708 r. otrzymał godność opata komendatoryjnego w Mogilnie, a w 1714 r. w Mogile. Sakrę biskupią uzyskał jeszcze w 1711 r. po objęciu biskupstwa inflanckiego. W roku 1716 wybrano go ordynariuszem poznańskim. W latach 1720–1739 zarządzał diecezją włocławską. Wraz z wyniesieniem na arcybiskupstwo gnieźnieńskie, mianowano go w 1739 r. opatem benedyktynów tynieckich, ale od 1743 r. sprawował tę godność wyłącznie tytularnie. Po śmierci Teodora Andrzeja Potockiego, propozycję objęcia stolicy metropolitalnej otrzymał kard. Jan Aleksander Lipski. Wobec jego rezygnacji król nominował w to miejsce Szembeka, zatwierdzonego przez kapitułę 2 lutego 1739 r., a 22 czerwca przez papieża. Przejęcie administracji nad archidiecezją nastąpiło 1 sierpnia, ingres odbył się dopiero 30 kwietnia 1741 r. Szembek na arenie politycznej działał, podobnie jak cała rodzina, jako stronnik Wettynów. Zaufanie, jakim się cieszył, sprawiło, że w latach 1713–1714 wysłany został w charakterze posła do Wiednia, również jemu August II zlecił redakcję warunków porozumienia z konfederatami tarnogrodzkimi. Także za wsparcie w trzyletniej wojnie o sukcesję polską (1733–1736), z której August wyszedł ostatecznie jako zwolennik, Szembek otrzymał w 1736 r. Order Orła Białego. Aktywność Szembeka na płaszczyźnie kościelnej zaowocowała licznymi wizytacjami kanonicznymi, jak też synodem diecezji poznańskiej w 1720 r. Prymas potępiał procesy przeciwko czarownicom. Podejmował również starania wokół wyniesienia na ołtarze bł. Bogumiła oraz uzyskania purpury kardynalskiej przypisanej do godności Prymasa. Ostatnie zabiegi nie przyniosły jednak rezultatów za życia Szembeka. Prymas zmarł 6 lipca 1748 r. w Łowiczu i został pochowany w tamtejszej kolegiacie.